Tirasseto(-de bartas)
Fallopia dumetorum
Polygonaceae
Nom en français : Renouée des haies.
Descripcioun :La tirasseto-de-bartas trachis dins li fourèst de ribiero (ripilsivo). Es uno longo liano que pòu faire fin qu'à 3 mètre de long e que tirasso au sòu. Li tepalo di flour an de largis alo (>0,5 mm). Li fru pendoulon lou plus souvènt, e porton de valvo emé d'alo largo peréu, blanco, que laisson passa un pau lou lume. Li grano (akène) soun negro e lusènto un cop maduro.
Usanço :Coume pèr sa cousino, la courrejolo-negro, li grano soun estado manjado desempièi lou neoliti. Soun tèndro e farinouso emé un goust agradiéu.
Port : Liano
Taio : 0,5 à 2(4) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Fallopia
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Fallopia dumetorum (L.) Holub, 1971
(= Polygonum dumetorum L., 1753 )
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800